Jak łatwo i szybko pozbyć tzw. ,,sierot'' w:
- internetowym responsywnym tekście,
- wielostronnicowym tekście dla tradycyjnego druku?
Coraz częściej publikuje się teksty nie tylko w wersji drukowanej, ale również w Internecie. Tekst zawsze ładniej się prezentuje, kiedy jego akapity są wyjustowane. Publikowany tekst ma swoje wymogi edycyjne. Niedopuszczalne w nim powinny być takie błędy formatowania określane w edytorstwie nazwami: wdowy, sieroty, bękarty czy szewce. (Zobacz więcej: przypisy za tekstem)
Najbardziej dyskwalifikują publikowany tekst tzw. sieroty czyli to pojedyncze litery, najczęściej spójniki, znajdujące się w ostatnim miejscu w wersie.
Szczególnie źle takie ,,sieroty'' wyglądają w akapitach wyjustowanych. Pozostawienie ich w dokumencie jest formą edytorskiego co najmniej ..obciachu''.
Niepoprawna eliminacja ,,sierot'' w tekście:
Bardzo często piszący tekst próbują likwidować ,,sieroty'' z końca linii wymuszając koniec linii przed pojedynczym znakiem (w MS WORDzie klawisze: CTRL+ENTER). Popełniają wtedy tragiczny w skutkach błąd. Jeśli bowiem zmieniona zostanie w tekście szerokość jego kolumny, to formatowanie akapitu zwyczajnie się rozsypie.
Prawidłowa eliminacja ,,sierot'' w tekście:
W tekście formatowanym używanym w procesorach tekstu (rozbudowanych edytorach tekstu takich jak MS WORD i inne tego rodzaju) istnieje biały znak nazywany NIEŁAMLIWĄ SPACJĄ. Zabrania ona łamania linii tekstu w miejscu jej wstawienia. W edytorze MS WORD taka niełamliwa spacja jest wstawiana z klawiatury klawiszami CTRL+SPACJA.
W podglądzie białych znaków zaawansowanego edytora wygląda to, jak na rysunku niżej:
Publikacja tekstu w Internecie narzuca nowe rygory na redakcję tekstu. TEKST POWINIEN BYĆ RESPONSYWNY. Powinien automatycznie dostosowywać się do zmiennej w internecie szerokości akapitu. Szerokość kolumny tekstu.akapitu w Internecie zależy od wymiarów i rozdzielczości urządzenia końcowego (monitorów, tabletów, smartfonów). Tym samym przy publikacji tekstu w Internecie nigdy nie wiadomo w jakim miejscu będzie kończył się wiersz akapitu.
Jak zatem można zabezpieczyć responsywny tekst przed sierotami?
Najlepiej za wszystkie pojedyncze spójniki zamiast spacji wstawić znak niełamliwej spacji.
Jak ja to robię?
Można to zrobić łatwo i prosto, Wystarczy tylko znać możliwości rozbudowanych edytorów tekstu.
Wykorzystuję funkcję ZNAJDŹ I ZAMIEŃ edytora tekstu MS WORD i dla każdej z liter: a, i, o, u, w, z zamieniam w całym tekście sekwencję znaków:
spacja [litera] spacja
na sekwencję znaków:
spacja [litera]^s
Dwuznak: ^s oznaczatu niełamliwą spację. Znowu pomaga tu znajomość obsługi edytora. Podobnie ^p oznacza znak końca akapitu [ENTER], a ^t tabulatora [TAB].
BARDZO WAŻNA UWAGA! Konieczne jest zaznaczenie pola: uwzględnij wielkość liter. Jeśli się tego nie zrobi to, w systuacji kiedy zdanie zaczyna się od pojedynczej litery (np: A - a to się niestety zdarza) to system pozamienia pierwszą literą zdania na małą. (katastrofa).
Proponowana zamiana dla wspomnianych wyżej pojedynczych liter cajmuje mi ok. 2 minut czasu, a zabezpiecza przed sierotami tekst nawet składający się z kilkuset stron.
Zabezpieczony tekst wygląda jak niżej: wszystkie pojedyncze znaki spójników są nadmiarowo zabezpieczone przed łamaniem linii tekstu za pomocą NIEŁAMLIWEJ SPACJI:
Można sobie jeszcze bardziej uprościć pacę, ale ja jestem na to zbyt leniwy:
- Można zdefiniować makro, które za jedną sekwencją klawiszy lub jednym kliknięcie pozamienia wszystkie wspomniane wyżej litery zamiast zamieniać każdą z nich osobno.
- Można napisać w dowolnym języku programowania prosty konwerter takiej zamiany w całym dokumencie tekstowym. Jestem co prawda programistą, ale szkoda mi na to czasu.
Takie nadmiarowe zabezpieczenie tekstu przed ,,sierotami'' jest niezbędne dla responsywności tekstu w publikacjach internetowych, ale jest też nieocenionym narzędziem składu komputerowego tekstu przygotowywanego do druku.
Przypisy:
- Wdowa to pozostawienie na końcu akapitu krótkiego (zazwyczaj) jednowyrazowego wiersza.
- Bękart to określenie błędu łamania tekstu, które polega na pozostawieniu na początku następnego łamu samotnego końcowego wiersza tzw. wiersza zawieszonego.
- Sierota to pojedyncze litery, najczęściej spójniki, znajdujące się w ostatnim miejscu w wersie.
- Szewc to określenie błędu łamania tekstu, które polega na pozostawieniu na końcu łamu samotnego wiersza akapitowego
