Chcesz, żeby Twoja powieść wciągnęła czytelnika bez reszty i sprawiła, że jeszcze długo po zakończeniu lektury o niej nie zapomni? Masz już bohatera, fabułę i w zasadzie uważasz, że jesteś gotowy/gotowa, żeby usiąść przed komputerem i zacząć wystukiwać na klawiaturze tę wyjątkową historię?
Poczekaj chwilę – upewnijmy się najpierw, że rzeczywiście jest wyjątkowa.
Bo z jednej strony każda taka będzie – w końcu opowiesz ją swoim głosem. Tylko my wiemy, co przeżyliśmy, my patrzymy na świat w określony sposób i nie ma najmniejszych szans, żeby przyszedł skądś jakiś inny ktoś i stworzył identyczną historię jak my.
Więc z jednej strony, czegokolwiek byśmy nie napisali, będzie to jedyne w swoim rodzaju. Oczywista oczywistość.
Naszego głosu nikt nam nie odbierze (mam nadzieję), jednak te najlepsze książki mają w sobie coś więcej poza dobrze skonstruowanymi bohaterami i wartką akcją.
Mają duszę.
A jak nadać duszę naszej powieści?
W jednym z poprzednich felietonów wspominałam o tym, jak ważnym jest, żeby przed rozpoczęciem tworzenia każdej historii odpowiedzieć sobie na fundamentalne w procesie pisania pytanie: dlaczego?
Dlaczego chcę napisać tę powieść?
Nie chodzi tu o odpowiedź z gatunku: Bo zamierzam zostać milionerką jak J.K. Rowling. Lub: Pragnę, żeby ludzie ustawiali mi ołtarzyki w swoich mieszkaniach. Albo: Chcę, żeby Netflix machnął mi ekranizację. Nie o nasze motywacje (jak najbardziej słuszne i uzasadnione, zwłaszcza te ołtarzyki) mi chodzi, lecz o głębszy sens naszej powieści.
Bo jeśli na pytanie: O czym jest twoja historia?, odpowiadasz: o robotach – to znaczy, że musisz się jeszcze raz nad nią zastanowić.
Więc jeszcze raz: o czym jest twoja historia?
Nasza fabuła określa to, co się dzieje w naszej powieści. Bohater popycha akcję do przodu. Temat przewodni zaś stanowi powód, dla którego to wszystko się dzieje.
Temat przewodni to główna koncepcja powieści – uniwersalna prawda, którą zdecydowaliśmy się głosić. Może być bardzo ogólna, jak „miłość” lub „zemsta” (patrz: „Romeo i Julia” i „Hamlet”) lub bardziej sprecyzowana, jak „nie oceniaj książki po okładce” (patrz: „Piękna i bestia”).
Temat przewodni nie jest dodatkiem do powieści, lecz jej centrum, bowiem akcja powinna poprowadzić naszego bohatera, a tym samym czytelnika do konkretnych wniosków. To morał naszej opowieści – lekcja, którą powinien odrobić bohater. Powód, dla którego czytelnicy wzięli do ręki naszą książkę, nawet jeśli sami nie zdają sobie z tego sprawy. Wszystko (akcja i bohater) sprowadza się do tego, żeby nasza prawda wybrzmiała jak najdonośniej.
Albowiem mózg pragnie przetrwać.
I z tego właśnie powodu ludzkość wymyśliła sobie opowieści. Wcale nie dla rozrywki, co tak często podkreślam, ale właśnie po to, żeby się nawzajem ostrzegać i uczyć. Nasz mózg cały czas szuka okazji do nauki, ponieważ pragnie nas chronić. To samo robi, kiedy oddajemy się relaksowi i oglądamy film lub czytamy jakąś książkę – poszukuje czegoś, z czego mógłby czerpać przydatną wiedzę. W przyrodzie przecież nic się nie marnuje.
Lekcja, którą przekazujemy jako autorzy, jest dla niego pożywką. To ona sprawia, że nasza historia zyskuje głębię. Ona sprawia, że po odłożeniu powieści na półkę, czytelnicy jeszcze długo o niej nie zapomną.
Jaką więc prawdę pragniesz ogłosić światu?
Konsumpcjonizm poprowadzi nas do zagłady? Cisi ludzie potrafią mieć bardzo głośne myśli? Tolerancja nie zna żadnych „ale”? Jakakolwiek prawda w Tobie siedzi, pisanie powieści jest jedną z najwspanialszych form jej głoszenia. Naucz bohatera jego lekcji – pokaż mu to, co chcesz pokazać innym. Pozwól mu wyciągnąć wnioski, przejść przemianę i się rozwinąć.
Pisz. Nikt nie opowie Twojej historii za Ciebie.
